هنر عکاسی از خطوط تولید کارخانه و یا عکاسی از خط تولید کارگاه های کوچک

هرگاه کارگری کفش های ایمنی خود را به پا کند و دستکشش را به دست، این بدان معنی است که چرخ صنعتی در حال چرخش است. این صحنه در کشورهای در حال توسعه بسیار اتفاق می افتد. کشورهای صنعتی جوان که کشور ما نیز از آن دسته است، بستر خوبی برای فعالیت فعالان اقتصادی، صنعتگران، فنی کاران و در کل تمام پیشه هایی که به هر نوعی به زنجیره صنعت گره خورده و با چرخش چرخدنده های آن می چرخند، است. از این میان هنرمندان نیز سهم بزرگی را در این بازار دارند. طراحان صنعتی، مهندسان و البته عکاسان صنعتی. یک عکاس صنعتی در یک کشور صنعتی رو به رشد اگر به حد کافی از مهارت و تخصص بهره مند باشد بسیار می تواند رشد کرده و خود را به اثبات برساند. درباره عکاسی صنعتی و عکاس صنعتی در نوشته های پیشین صحبت کرده ایم. حال باید دید که عکاسی از خط تولید یک کارخانه یا کارگاه به یک عکاس ماهر به نام عکاس خط تولید یا به طور شناخته تر شده عکاس کارخانه نیازمند است، ویا هر عکاسی می تواند کار یک متخصص خط تولید را به خوبی انجام دهد؟

این که بخواهیم عکاسی از خط تولید را به عنوان یک فن به خصوص در میان شاخه های مختلف عکاسی صنعتی جای دهیم شاید درست نباشد. درست است که عکاسی کارخانه در زیر مجموعه عکاسی صنعتی قرار می گیرد اما خود به تنهایی سبک جداگانه ای نیست و عکاس خط تولید نیز عکاسی جداگانه نیست. در این شاخه تنها تجربه است که می تواند از یک عکاس صنعتی، یک عکاس خط تولید ماهر بسازد.

خط تولید هر کارخانه ای، مجموعه ای از ماشین آلات و افراد است که هر کدام وظیفه خاصی را عهده دارند. یک عکاس ماهر و با تجربه برای عکاسی از خطوط تولید و آزمایشگاه از پیش برنامه ای مدون دارد، چرا که این مسیر را بارها و بارها طی کرده است. اما یک عکاس بی تجربه و تازه کار با ورود به یک خط تولید و دیدن آن همه آشفتگی و کار قالب تهی کرده و تمرکز خود را از دست می دهد. این یک امر طبیعی است، خود من و یا همکاران با تجربه ام در نخستین ورود به یک کارخانه نیز همین حال و روز را داشته ایم. 

عکاسی از روند تولید یک کارخانه از لحظه ورود مواد اولیه به نوار نقاله و طی مسیرش تا به انتها که به بسته بندی ختم میشود را عکاسی از خط تولید می گویند. امروزه یکی از اصلی ترین چالش ها در عکاسی از خط تولید کارخانه های پیشرفته تر که از دستگاه ها و ماشین آلات تمام اتوماتیک درون خط خود بهره می برند، نبود یا کمبود نیروی انسانی است. می دانیم که نقش یک موجود زنده و به خصوص انسان در یک عکس، به آن زندگی می بخشد، و ترکیب کارایی انسان و ماشین در کنار هم و حرارت و گرمی انسان در برابر سردی ماشین در تصاویر می تواند تعادلی زیبا را خلق کند. امروزه عکاسانی که وارد خطوط تولید می شوند باید خود را برای چالشی اساسی رو به رو کنند و این چالش همان سردی ماشین است. یک عکاس کارخانه یا عکاس خط تولید با تجربه می تواند با استفاده از تکنیک های متنوع و نورپردازی های خاص حس زندگی را به عکسی تمام ماشینی ببخشد و کمبود پویایی و حرکت انسانی را با نور و تکنیک جبران نماید.

عکاسی از خط تولید مهم است زیرا :

مثالی پر آوازه داریم که می گوید ماه هرگز پشت ابر نخواهد ماند. امروز هوشمندی بشر به جایی رسیده است که هرگز نمی توان با کتمان و پنهان کردن حقیقت از او، در مسیر صنعت، رشد کرد. ما مردمی فهیم داریم، که این خود بازویی محرک برای بهبود کیفیت و رقابت سالم است. امروز کارخانه یا تولید کننده ای موفق تر است که درب های کارخانه اش را به سوی مصرف کننده یا مشتری بگشاید. این گشایش درب به معنی درب های فیزیکی کارخانه نیست، بلکه یک عکاسی دقیق و هوشمندانه از روند تولید می تواند همین حس را به مشتری القا نماید. با روند روزافزون شبکه های اجتماعی و ... امروز هر کارخانه ای می تواند وارد خانه های تک تک مصرف کننده و مشتری هایش شود و حس شیرین اعتماد را برای مصرف کننده القا نماید. این وظیفه بر گردن عکاسی صنعتی و عکاسی خط تولید است. عکاس خط تولید با نمایش ایمنی های به کار رفته در کارخانه، پاکیزگی، کنترل کیفیت های دقیق و با دیدن ساخت با کیفیت محصول از مود اولیه با کیفیت حس اعتماد مشتری را بر می انگیزد و همچنین او را به گشت و گذاری در محیط کارخانه و فضای سبز آن دعوت کرده و حسی زیبا برای مشتری می سازد. مصرف کننده همیشه ترجیح میدهد از محصول با کیفیتی استفاده کند که در محیط کارخانه اش قدم زده است و روند تولید آن محصول را از نزدیک دیده است و اگر چنین شود این بدان معنی است که عکاسی خط تولید آن کارخانه به درستی انجام شده است و به هدفش رسیده است. هدفی که با بازسازی مجازی کارخانه در ذهن مشتری، و جلب اعتمادش، او را به استفاده از آن محصول ترقیب کرده است. البته هستند کارخانه ها و تولید کنندگانی که حتی پا فراتر گذاشته و در کنار عکس های خطوط تولید خود، درب های فیزیکی کارخانه را نیز به سوی مصرف کننده گشوده اند تا مصرف کننده با اعتمادی کامل به استفاده از آن محصول اقدام کند. در بین کارخانه هایی که از این مسیر درست سود برده اند، کارخانه های مواد غذایی سهم بیشتری را خواهند داشت و جلب اعتماد مصرف کنندگان برای آنها از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

یک عکاس خط تولید علاوه بر دید صنعتی، باید از دید هنری هم به خوبی برخوردار باشد. به طور معمول، صنعت، و به خصوص صنایع آلاینده، تصویر زیبایی در ذهن ما ندارند اما می توان تصاویر بی نهایت زیبایی را با آنان خلق کرد. یک عکاس کم تجربه با دیدن یک ماشین تراشکاری، از اپراتور درخواست میکند که کنار دستگاه ایستاده و به کارش مشغول شود، در این حین عکاس عکسش را می گیرد و با تشکری از اپراتور به سوی دستگاه دیگر می رود تا عکس یادگاری دیگری را از اپراتور و دستگاه دوم تولید نماید. اما یک عکاس صنعتی که حرفه اش و تجربه اش او را به یک عکاس خط تولید دقیق و ریز بین تبدیل کرده است، با تکیه بر توانایی، تکنیک و تجربه عکسی خیره کننده را از یک دستگاه تراش ثبت می کند که خود اپراتور نیز پس از سال ها کار با آن دستگاه چنین تصویری را ندیده باشد.تماشای یک عکاسی از خط تولید موفق، پس از اتمام پروژه از سوی صنعتگر، می تواند خستگی سال ها کارش را از او بزداید و او را دلگرم تر از پیش به سمت آینده رهنمون کند.

یکی از از مسائلی که باعث عدم جذابیت یک عکس صنعتی از یک فرایند تولیدی است، استفاده از نور طبیعی کارخانه هاست. کارخانه ها از سوله های بسته ای تشکیل شده اند که نور کمتر به آنجا راه پیدا می کند و این دلیلی محکم برای استفاده از نور های مصنوعی است. اما استفاده از اینگونه نورها وفلاش ها نیز مهارت خاصی را طلب می کند که این مهارت تنها در نزد یک عکاس صنعتی با سواد و با تجربه است که بداند کجا و چطور از نورهای فلش هایش استفاده کند که علاوه بر روشنایی و جلا بخشیدن به سوژه، حسی مصنوعی را برای بیننده تداعی نکند.

در تصاویر صنعتی و خطوط تولید، نمایش ایمنی نیز از وظایف عکاسی خط تولید است. مسلح بودن تمامی اپراتورها و کارگران به امکانات ایمنی از جمله کلاه ایمنی، کفش کار، دستکش و تمامی تجهیزاتی که در استاندارد یک فرایند صنعتی تعریف شده است، می تواند نشان از نظم و کنترل دقیق مدیران تولید بر روی تمامی پرسنل خط داشته باشد.

در نهایت باید گفت که عکاسی خط تولید هنری است که تنها با تجربه به دست می آید و در هیچ دانشگاه، کتاب و مقاله ای نمی توان به دنبال راه های کسب مهارت برای آن گشت.